زردی در نوزادان یکی از مشکلات شایع در روزهای اولیه پس از تولد است و معمولاً به دلیل افزایش سطح بیلیروبین در خون ایجاد میشود. بیلیروبین یک ماده زرد رنگ است که در نتیجه تجزیه گلبولهای قرمز قدیمی تولید میشود. چندین علت میتواند باعث افزایش بیلیروبین و بروز زردی در نوزادان شود:
علل ایجاد زردی در نوزادان
1. زردی فیزیولوژیک
این نوع زردی رایجترین نوع است و معمولاً در 2 تا 4 روز پس از تولد ظاهر میشود و تا 1 الی 2 هفته بهبود مییابد. علت اصلی آن عدم بلوغ کامل کبد نوزاد است که قادر به پردازش و دفع بیلیروبین به طور مؤثر نیست. این حالت اغلب به خودی خود برطرف میشود و نیاز به درمان خاصی ندارد.
2. ناسازگاری گروه خونی (زردی همولیتیک)
در مواردی که گروه خونی مادر و نوزاد ناسازگار است (مثلاً گروه خونی Rh یا ABO)، سیستم ایمنی مادر ممکن است آنتیبادیهایی علیه گلبولهای قرمز نوزاد تولید کند. این آنتیبادیها گلبولهای قرمز نوزاد را تخریب میکنند و باعث افزایش تولید بیلیروبین میشوند که به زردی شدیدتر میانجامد.
3. نارس بودن نوزاد
نوزادان نارس بیشتر در معرض زردی هستند زیرا کبد آنها هنوز به طور کامل تکامل نیافته است و توانایی کمتری در دفع بیلیروبین دارد. این نوزادان معمولاً نیاز به مراقبتهای ویژهتری برای کاهش سطح بیلیروبین دارند.
4. شیردهی ناکافی
در روزهای ابتدایی پس از تولد، برخی نوزادان ممکن است به مقدار کافی شیر مادر دریافت نکنند. این مسئله میتواند باعث کاهش دفع مدفوع و در نتیجه تجمع بیلیروبین در خون شود که به آن “زردی ناشی از تغذیه با شیر مادر” گفته میشود.
5. زردی ناشی از شیر مادر
در برخی نوزادان، شیر مادر ممکن است حاوی موادی باشد که موجب افزایش جذب بیلیروبین از روده میشود. این نوع زردی معمولاً در هفته دوم یا سوم زندگی ظاهر میشود و با ادامه شیردهی به تدریج برطرف میشود.
6. عفونتها یا بیماریهای زمینهای
در موارد نادر، زردی ممکن است نشانهای از عفونتهای نوزاد (مانند عفونت ادراری)، مشکلات کبدی، یا مشکلات ژنتیکی مانند کمبود آنزیم G6PD باشد که باعث تخریب سریع گلبولهای قرمز میشود.
7. کبودی ناشی از تولد
اگر نوزاد در هنگام زایمان دچار کبودی شود، این کبودیها میتوانند منجر به تجزیه گلبولهای قرمز بیشتری شوند و سطح بیلیروبین را افزایش دهند.
8. مشکلات ژنتیکی
برخی از نوزادان دارای مشکلات ژنتیکی هستند که باعث میشود کبد آنها نتواند بیلیروبین را به طور مؤثر پردازش کند. از جمله این موارد میتوان به سندرمهای نادری مانند سندرم کریگلر-نجار اشاره کرد.